بررسی خصوصیات مهندسی خاک‌های شهر کرمان و عوامل موثر بر میزان رمبندگی آنها

خاک­های رمبنده (لس ها) به طور گسترده­ای در نواحی خشک و نیمه خشک در سراسر دنیا توزیع شده و حدود 10% از مساحت کل خشکی­های زمین را تشکیل می­دهند. این خاک­ها به طور معمول دارای ساختار لانه زنبوری نیمه پایدار می­باشند که مستعد کاهش حجم زیاد یا رمبش، به محض مرطوب شدن می­باشند. در این پژوهش برای تعیین خصوصیات مهندسی نهشته­های شهر کرمان علاوه بر گردآوری اطلاعات ژئوتکنیکی موجود، از 30 نقطه در سطح شهر نمونه گیُری انجام شده است. پراکنش نقاط بگونه­ای طراحی شده که پوشش قابل قبولی در سطح شهر داشته باشند. جهت تعیین نوع کانی­ها و همچنین بررسی ساختار خاک و نحوه­ی آریش دانه­­ها به ترتیب از روش XRD و تصاویر میکروسکوپ الکترونی استفاده شد. در بررسی تصاویر میکروسکوپ الکترونی نمونه­هایی که میزان رمبندگی بالایی نشان می­دهند، دارای ساختار باز و منافذ بین دانه­ای می­باشند. در بخش­های مرکزی شهر دانه­های خاک عموما دارای اتصال گوشه به گوشه بوده و در ساختار آنها نظم مشخصی دیده نمی­شود و آرایش ذرات تصادفی و بی نظم می­باشد و رمبندگی کمی نشان می­دهند. علاوه بر نحوه­ی آرایش دانه­ها در برخی نمونه­ها وجود مواد انحلال پذیر از جمله بلورهای کلسیت و نمک نقش مهمی در میزان رمبندگی خاک ایفا می­کنند. جهت ارزیابی پتانسیل رمبندگی از معیارهای دنیسف، هولتز و هیلف، آیین نامه ساختمانی روسیه و آیین­نامه ASTM که متداول­ترند، استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده خاک های شهر کرمان عمدتا در محدوده خاک های مستعد رمبندگی قرار می­گیرند.